CentOS przez wiele lat był jedną z najczęściej wybieranych dystrybucji Linuksa w zastosowaniach serwerowych. Zyskał popularność dzięki stabilności, wsparciu dla aplikacji biznesowych oraz ścisłemu powiązaniu z Red Hat Enterprise Linux. Jednak wraz ze zmianą polityki rozwoju CentOS i pojawieniem się CentOS Stream wielu administratorów zaczęło poszukiwać alternatyw. Jedną z nich jest Rocky Linux, projekt stworzony przez społeczność jako bezpośredni następca klasycznego CentOS. Obie dystrybucje są kompatybilne z ekosystemem RHEL, co sprawia, że ich instalacja i konfiguracja przebiega w podobny sposób, a różnice dotyczą przede wszystkim kierunku rozwoju i długoterminowego wsparcia.
Dla administratorów i firm, które opierają swoje systemy na stabilnych i przewidywalnych rozwiązaniach, umiejętność instalacji CentOS i Rocky Linux to niezbędna kompetencja. Proces instalacyjny obejmuje kilka kroków: przygotowanie nośnika, konfigurację BIOS lub UEFI, wybór opcji instalacyjnych oraz pierwsze ustawienia systemowe. Każdy z tych etapów wymaga uwagi, ponieważ błędne decyzje mogą wpłynąć na stabilność i bezpieczeństwo systemu. W niniejszym artykule szczegółowo omówimy proces instalacji obu systemów, wskazując podobieństwa i różnice oraz podkreślając najlepsze praktyki, które warto stosować w środowisku produkcyjnym.
Przygotowanie do instalacji
Zanim przystąpimy do samej instalacji, należy przygotować środowisko. Pierwszym krokiem jest pobranie obrazu ISO odpowiedniej dystrybucji. Zarówno CentOS, jak i Rocky Linux oferują różne wersje obrazów: minimalne, które zawierają jedynie podstawowy system operacyjny, oraz pełne, umożliwiające instalację wraz z graficznym interfejsem i zestawem dodatkowych narzędzi. Wybór odpowiedniego obrazu zależy od przeznaczenia serwera. W przypadku środowisk produkcyjnych najczęściej stosuje się wersję minimalną, aby zmniejszyć ryzyko podatności i zapewnić maksymalną kontrolę nad instalowanymi pakietami.
Po pobraniu obrazu należy przygotować bootowalny nośnik, najczęściej w postaci pamięci USB. Można do tego użyć specjalistycznych narzędzi, które pozwalają wgrać plik ISO na nośnik i nadać mu odpowiednią strukturę rozruchową. Następnie trzeba skonfigurować BIOS lub UEFI, aby komputer uruchamiał się z przygotowanego pendrive’a. Ważne jest również zweryfikowanie sum kontrolnych pobranego obrazu, co pozwala upewnić się, że plik nie został uszkodzony ani zmodyfikowany w sposób złośliwy. Dopiero po tych czynnościach można przejść do właściwego procesu instalacji.
Instalacja CentOS krok po kroku
Po uruchomieniu komputera z nośnika instalacyjnego CentOS użytkownikowi ukazuje się menu startowe, w którym należy wybrać opcję instalacji systemu. Proces odbywa się przy pomocy graficznego instalatora Anaconda, który prowadzi użytkownika przez kolejne etapy konfiguracji. Pierwszym krokiem jest wybór języka instalacji i ustawień lokalizacyjnych. Następnie instalator umożliwia konfigurację sieci, ustawienie strefy czasowej oraz wybór dysku twardego, na którym system ma zostać zainstalowany. To właśnie na tym etapie podejmowana jest decyzja dotycząca schematu partycjonowania – automatycznego lub ręcznego.
Kolejnym krokiem jest wybór środowiska instalacyjnego. W przypadku serwera zazwyczaj wybiera się instalację minimalną, która instaluje jedynie niezbędne pakiety. Dzięki temu system działa szybciej, jest bardziej przewidywalny i mniej podatny na ataki. Po określeniu tych ustawień rozpoczyna się właściwy proces instalacji, podczas którego pliki systemowe kopiowane są na dysk. Ostatnim etapem jest konfiguracja konta administratora root oraz utworzenie dodatkowego użytkownika. Po zakończeniu instalacji i restarcie serwera otrzymujemy w pełni działający system CentOS, gotowy do dalszej konfiguracji.
Instalacja Rocky Linux krok po kroku
Proces instalacji Rocky Linux jest niemal identyczny jak w przypadku CentOS, ponieważ obie dystrybucje bazują na tej samej technologii i korzystają z tego samego instalatora Anaconda. Podobnie jak w CentOS, pierwszym krokiem jest wybór języka oraz ustawień regionalnych. Następnie instalator prosi o skonfigurowanie sieci, ustawienie strefy czasowej i wybór dysku do instalacji. Administrator może zdecydować się na automatyczny podział dysku lub ręczne tworzenie partycji w zależności od potrzeb.
Podczas instalacji Rocky Linux użytkownik również wybiera środowisko systemowe – minimalne, serwerowe lub z graficznym interfejsem. Najczęściej wybieraną opcją w środowiskach produkcyjnych jest instalacja minimalna, która daje większą kontrolę nad systemem i minimalizuje ryzyko potencjalnych problemów. Instalator pozwala także na włączenie usług dodatkowych, takich jak serwer SSH, co przyspiesza późniejsze zarządzanie maszyną. Po skopiowaniu plików systemowych i restarcie serwera użytkownik loguje się do świeżo zainstalowanego systemu Rocky Linux, który pod względem wyglądu i działania niemal nie różni się od CentOS.
Podstawowa konfiguracja po instalacji
Instalacja systemu to dopiero początek pracy administratora. Pierwszym krokiem po uruchomieniu nowego serwera jest aktualizacja pakietów, co pozwala wyeliminować znane luki bezpieczeństwa i zapewnić zgodność oprogramowania. W CentOS i Rocky Linux aktualizacji dokonuje się za pomocą menedżera pakietów DNF. Kolejnym ważnym elementem jest konfiguracja firewalla oraz usług sieciowych. Domyślnie wiele portów może być otwartych, dlatego administrator powinien zdecydować, które usługi będą faktycznie wykorzystywane i odpowiednio je zabezpieczyć.
Warto także skonfigurować serwer SSH, który umożliwia zdalne zarządzanie systemem. Dobrą praktyką jest zmiana domyślnego portu, wyłączenie logowania dla konta root oraz wdrożenie uwierzytelniania kluczami zamiast haseł. Dodatkowo należy zadbać o instalację narzędzi monitorujących system, które pozwolą na bieżąco śledzić obciążenie procesora, pamięci czy przestrzeni dyskowej. Tego typu konfiguracje stanowią podstawę bezpieczeństwa i stabilności systemu, dlatego nie powinny być pomijane po zakończeniu instalacji.
Różnice i podobieństwa między CentOS a Rocky Linux
Chociaż proces instalacji CentOS i Rocky Linux jest niemal identyczny, różnice pomiędzy tymi dystrybucjami wynikają głównie z polityki rozwoju. CentOS w swojej klasycznej wersji był kopią Red Hat Enterprise Linux, ale obecnie jego rozwój przeniósł się w stronę CentOS Stream, który pełni rolę wersji testowej dla przyszłych wydań RHEL. Rocky Linux natomiast został stworzony jako bezpośredni następca klasycznego CentOS i ma zapewniać tę samą stabilność oraz długoterminowe wsparcie, którego oczekują użytkownicy serwerów produkcyjnych.
Dla administratora oznacza to, że instalacja i konfiguracja w obu przypadkach przebiega tak samo, ale wybór dystrybucji wpływa na przyszłość systemu. CentOS Stream może być bardziej podatny na zmiany i mniej stabilny, co w środowiskach krytycznych stanowi zagrożenie. Rocky Linux zapewnia większą przewidywalność i stabilność, dlatego jest rekomendowany jako następca klasycznego CentOS w zastosowaniach produkcyjnych. Pod względem technicznym systemy są kompatybilne, a różnice pojawiają się głównie w kontekście strategii rozwoju i długoterminowego wsparcia.
Podsumowanie
Instalacja CentOS i Rocky Linux to proces stosunkowo prosty, zwłaszcza dla administratorów mających doświadczenie z systemami linuksowymi. Oba systemy korzystają z tego samego instalatora, mają zbliżone opcje konfiguracyjne i działają w niemal identyczny sposób. Największe różnice pomiędzy nimi wynikają z ich polityki rozwoju – CentOS w wersji Stream jest mniej stabilny, natomiast Rocky Linux powstał, aby zapewnić przewidywalność i długoterminowe wsparcie, którego oczekują użytkownicy.
Dla organizacji kluczowe jest nie tylko opanowanie procesu instalacji, ale także świadome podjęcie decyzji o wyborze dystrybucji. Rocky Linux staje się naturalnym następcą CentOS w środowiskach serwerowych, podczas gdy CentOS Stream może być interesujący w przypadku testów i środowisk deweloperskich. Niezależnie od wyboru, proces instalacji wymaga uwagi, a pierwsza konfiguracja systemu ma ogromny wpływ na jego stabilność i bezpieczeństwo. Dlatego znajomość kroków instalacyjnych i najlepszych praktyk to niezbędne kompetencje każdego specjalisty IT.
